โคมไฟกันระเบิด Explosion Proof คืออะไร ก่อนติดตั้งต้องดูอะไรบ้าง?

เคยสังเกตไหมว่าบางพื้นที่ในเขตอุตสาหกรรม โรงงาน หรือโกดังสินค้า จะมีหลอดไฟที่ดูแข็งแรงป้องกันแน่นหนาเป็นพิเศษ ซึ่งหลอดไฟเหล่านั้นเรียกว่า ‘โคมไฟกันระเบิด’ และมีหน้าที่สำคัญตามชื่อเรียก ว่าแต่มีวิธีการใดบ้างที่จะใช้ประเมินว่าควรติดตั้งโคมไฟกันระเบิดตรงไหนและอย่างไร? เพื่อไม่เสียเวลามาร่วมทำความเข้าใจไปพร้อมกัน

โคมไฟกันระเบิด Explosion proof คืออะไร?

โคมไฟกันระเบิด Explosion Proof คือ โคมไฟแบบพิเศษที่ออกแบบมาเพื่อใช้งานในพื้นที่ที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดประกายไฟ ตัวอย่างเช่น โรงงานปิโตรเคมี โรงกลั่นน้ำมัน ห้องเก็บสารเคมี คลังน้ำมัน โกดังเก็บวัตถุไวไฟ และปั๊มก๊าซ รวมถึงบริเวณที่เต็มไปด้วยสาระเหยไวต่อการติดไฟ และพื้นที่ผลิตชิ้นงานขนาดเล็กมาก เช่น ผงแป้ง ผงสี เป็นต้น

มาต่อกันที่ปัจจัยที่ทำให้ โคมไฟกันระเบิด หรือ Explosion Proof Lighting นี้ถึงจำเป็นต่อการติดตั้งเพื่อใช้ในพื้นที่เสี่ยงต่างๆ

1. ในพื้นที่เสี่ยงต่างๆ นั้นจะมีสารอันตราย สารไฟไว (Hazardous Materials) ที่พร้อมจะจุดติดระเบิด หรือติดไฟได้ง่าย อยู่ในพื้นที่อย่างไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้อยู่แล้ว

2. เมื่อมีประกายไฟ หรือความร้อนที่สูงเพียงพอ จะทำให้สารอันตรายเหล่านั้นระเบิด และทำความเสียหายอย่างมหาศาลให้กับหน้างานในทันที

3. อุปกรณ์ไฟฟ้าต่างๆ ที่ใช้อยู่ในพื้นที่เสี่ยงนั้นจะต้องเป็นอุปกรณ์กันระเบิดทั้งหมด เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการระเบิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นพัดลม สวิทช์ไฟ มอเตอร์ รวมทั้งโคมไฟก็ต้องเป็นแบบกันระเบิดด้วย

4. โคมไฟกันระเบิดนั้นถูกออกแบบมาเพื่อให้ตัวโคมไฟเอง ไม่เป็นต้นต่อหรือสาเหตุของการระเบิด โคมไฟกันระเบิดใช้วัสดุอลูมิเนียมอัลลอยที่หนาและแข็งแรงเป็นพิเศษทั้งกระจก ตัวโคม และชุดสายไฟ รวมถึงมีระบบป้องกันต่างๆ ใส่มาให้ อาทิ ระบบป้องกันไฟกระชาก และระบบป้องกันการจุดติดภายใน โดยหลายๆ คนเข้าใจผิดว่าโคมไฟกันระเบิดนั้นจะสามารถทนแรงระเบิดจากภายนอกได้ แต่แท้จริงแล้วไม่ได้เป็นอย่างนั้น

อะไรคือเกณฑ์ที่ใช้พิจารณาว่าต้องติดตั้งโคมไฟกันระเบิดในพื้นที่นั้นๆ?

หลังจากทราบถึงความจำเป็นของโคมไฟกันระเบิดไปแบบครบถ้วนแล้ว เรามาดูต่อไปพร้อมกันว่าการติดตั้งโคมไฟกันระเบิดใน พื้นที่อันตราย (Hazardous area) มีเกณฑ์การพิจารณาอย่างไรบ้าง เพื่อให้เราสามารถเลือกโคมไฟกันระเบิด Zone 1 หรือ Zone 2 ไปใช้ได้อย่างถูกต้อง

มาตรฐาน IEC (สากล) และ NEC (อเมริกา)

1. พื้นที่เสี่ยงสูงมาก Zone 0 คือ พื้นที่ที่มีก๊าซหรือไอที่มีความเข้มข้นมากพอที่จะเกิดระเบิด มากกว่า 1,000 ชม./ปี ซึ่งปกติแล้วจะไม่มีการติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้าพื้นที่นี้

2. พื้นที่เสี่ยงสูง Zone 1 / Division 1 คือ พื้นที่ที่ในภาวะปกติอาจมีก๊าซหรือไอที่มีความเข้มข้นมากพอที่จะเกิดระเบิดได้ หรือมีสสารอันตรายระหว่าง 10-1,000 ชม./ปี ซึ่งต้องใช้ได้โคมไฟกันระเบิดระดับ Zone 1 หรือ 21 เท่านั้น

3. พื้นที่เสี่ยงต่ำ Zone 2 / Division 2 คือ พื้นที่ที่ในภาวะปกติเกือบจะไม่มีก๊าซหรือไอที่มีความเข้มข้นมากพอที่จะเกิดระเบิดได้ หรือมีสสารอันตรายไม่เกิน 10 ชม./ปี หรือพื้นที่เสี่ยงที่อยู่ติดกับพื้นที่ Zone 1 

นั่นหมายความว่าโคมไฟกันระเบิดที่ติดตั้งในพื้นที่เสี่ยงสูงอย่าง Zone 1 ย่อมต้องมีการป้องกันและคุณภาพวัสดุที่สูงกว่าโคมไฟกันระเบิดที่ติดตั้งในพื้นที่เสี่ยงต่ำกว่าใน Zone 2 โดยสิ่งสำคัญที่สุดคือต้องเลือกติดตั้งโคมไฟกันระเบิดที่มีมาตรฐานรองรับตรงกับพื้นที่เสี่ยงนั้นๆ

สามารถอ่านวิธีการแบ่งพื้นที่อันตราย Zone 1 Vs Zone 2 เพื่อศึกษาละเอียดเพิ่มเติมได้ และหากไม่แน่ใจในการเลือกโคมไฟกันระเบิด ชินเพาเวอร์มีผู้เชี่ยวชาญที่จะสามารถช่วยแนะนำอุปกรณ์ที่เหมาะสมกับหน้างานต่างๆ ได้ฟรี ติดต่อเลย

โคมไฟกันระเบิด LED ชินเพาเวอร์ ให้มากกว่าแค่แสงสว่าง

คุณคงเข้าใจแล้วว่าโคมไฟกันระเบิดคืออะไร เหมาะกับการติดตั้งใช้งานในพื้นที่เสี่ยงแบบไหนบ้าง ถ้าคุณกำลังมองหาโคมไฟกันระเบิด Explosion Proof Lighting ที่มีมาตรฐานระดับสากล และต้องการปรึกษากับทีมผู้เชี่ยวชาญด้านแสงสว่าง ชินเพาเวอร์ก็พร้อมให้คำแนะนำอย่างละเอียด เพราะเราคิดเสมอว่าโคมไฟกันระเบิดที่ดีต้องให้มากกว่าแค่แสงสว่าง